Tarcze - temat stary jak świat

[Arnor]

[Wojbor]

[Arnor]

Jeszcze małe info na temat drewna wykorzystywanego na tarcze w Szwecji.

" Na terenie Birki odkryto w sumie 68 tarcz. Miały one formę okrągłą o średnicy 800 - 950 mm. W trzech przypadkach udało się tez określić gatunek drzewa z jakiego były wykonane. Był to cis, klon i jodła."

Co do oklejania (okładania) tarcz skórą to z lakonicznej informacji w artykule Siergieja Kainova (Cehgauz Nr 18 ) wynika, iż w Skandynawii też zdarzały się tarcze których przód kryto skórą.

"W niektórych przypadkach pod okuwkami znajdowano resztki skórzanego pokrycia chroniącego krawędź a także zewnętrzną część tarczy."

Jeszcze jedna ciekawostka dotycząca tarcz z tego artykułu to wypukłość jaką miała jedna z nich.

"W drugim przypadku odkryto pojedynczą deskę o długości 680 mm, szerokości 118 mm i grubości 14 (!) mm. Sądząc po krawędzi deski tarcza była okrągła i miała 730 mm średnicy. Otwór w niej wykonany najprawdopodobniej służył do mocowania imacza. Była ona również wygięta co pozwala sądzić, że tarcza również była wypukła."

Tylko czy deska ta nie mogła wygiąć się pod wpływem czasu i czynników zewnętrznych?? Nie napisano w jakich warunkach została znaleziona zatem ciężko wyrokować.

Edit:

Korzystając z okazji, że temat się rozwija i to w ciekawy sposób zamieszczę tu zdjęcia wszystkich znanych mi znalezisk tarcz. Zachęcam abyście też tak robili jeśli tylko znajdziecie ciekawe znaleziska lub/i komentowali zamieszczone zdjęcia.
(niektóre fotografie pojawiały się już w tym temacie)


Tarcza z Trelleborg


oraz rzeźbienie na imaczu


Tarcza znajdująca się w Museum of Cultural History, University of Oslo, Norway



Więcej z tego muzeum tutaj:


Więcej z Viking Ship Museum, tutaj:



Tarcza znajdująca się w National Museum of Denmark,
Copenhagen



Więcej z tego muzeum tutaj:


Tarcza znajdująca się w Museum of National Antiquities Stockholm, Sweden
(rekonstrukcja)



Więcej z tego muzeum tutaj:


Dwie tarcze znalezione w Triskom na Łotwie



Więcej o tarczy:


Tarcza z Gokstad w Norwegii



Więcej o tarczy:


I na koniec

Umba tarcz wikińskich

[Wojbor]

Jednak pisanie grubo po północy nie daje dobrych efektów tarcza oczywiście nie z Litwy a Łotwy

Tira Bog, Łotwa

Po lewej znalezisko, po prawej rekonstrukcja. (Tarcza 1)

Tarcza 1

Tarcza znaleziona na torfowisku Tira na Łotwie.
Datowana na 9 wiek.
Zrobiona z 6 świerkowych lub jodłowych desek.
Średnica 85,5 cm
Grubość 0,6 cm
Pokryta skórą po obu stronach pod którą włożono sprawowaną trawę prawdopodobnie w celu amortyzacji. Skóra była prawdopodobnie w jakiś sposób przyczepiona do obrzeża (szyta lub nitowana).
Co ciekawe umbo owej tarczy zrobione było z drewna o kształcie podobnym do znalezisk żelaznych/stalowych.
Wymiary 13,1 x 10,5
Przykrywało ono otwór w tarczy szerokości 11,5 cm. Zamontowane było 14 sztukami gwoździ.
Ślady uderzeń świadczyć mogą o wykorzystywaniu tarczy do walki.

Tarcza 2

Większa część środkowej deski z drugiej tarczy została odnaleziona. Pochodzi z gatunku iglastego ma wymiary 68 x 11.8 x 1.4 cm
Czworokątny otwór na rękę był umiejscowiony prawdopodobnie w centrum tarczy pozwalając na przypuszczenie że tarcza owa miała około 73 cm średnicy. Interesującym jest fakt że deska jest wygięta co może wskazywać na wypukłą tarczę.

[Arnor]

A w odpowiedzi na wcześniejsze pytanie Mumina, o tarcze z Polski to chyba jedynym znaleziskiem jest tarcza ze Szczecina.

[Lesław]

Pytanie: jak by wyglądała nasza drużynowa rozetka na takiej tarczy ?

[Arnor]

Zapewne jakoś tak:



Czyli nieźle

[Arnor]

Większość znalezisk jest zachowana w zbyt małym stopniu aby poznać wszystkie szczegóły jego konstrukcji, ponadto opisanych znalezisk (mimo,że wszystkich jest bardzo dużo) nie jest aż tak wiele, a te, które są opisane często różną się miedzy sobą rozwiązaniami konstrukcyjnymi.
Oczywiście gdybym miał dostęp do poważnych opracowań można by się pokusić o analizy. Szczątkowe informacje, pojedyncze zdjęcia i kilkuzdaniowe opisy to za mało aby wysnuć coś więcej niż przypuszczenia, które mogą być trafne lub nie.
Na podstawie tego co znaleźć można w internecie i książkach mamy dość jasny obraz tarcz. Są pytania, na które nie ma odpowiedzi ale to zostawiam archeologom i ludziom, którzy mają czas na badania i eksperymenty.
Niemal każdy z nas nie ma więcej niż 2h czasu wolnego dla siebie każdego dnia. Kiedy się pracuje, nie ma wakacji, a w domu jest przed 19:00 nie ma się czasu na podstawowe czynności odtwórcy (choćby szycie strojów) a co dopiero mówić o eksperymentowaniu.

BTW: Odtwórstwo i rekonstrukcja to dwie różne jak dla mnie gałęzie tej zabawy.
Ja jestem odtwórcą jakby co

[Lesław]

Ja sobie nasz wzór na wyobrażałem raczej jako półkole z trzema rozetkami i przeplatanką zbiegającą się na dole w 'dziubek'.

[Arnor]

To już nie będzie wtedy nasz wzór...

(nie bardzo wiem w sumie o co Ci chodzi)

[Wojbor]

Rozmawiałem na ten temat z Arnorem - zamieszczam filmik wart obejrzenia



Trzeba by tylko dowiedzieć się czegoś więcej na temat ostatniej tarczy

[Lesław]

Łał. Super ciekawy filmior.

A znajdywano takie wypukłe tarcze jak ta ostatnia? Ja po paru minutach szukania trafiłem na jakieś rycinki:



Edit:
te tarcze, to po angielsku 'lenticular shield'
Tu opis tego odcinka z YT:

Tu dyskusja na jakimś forum:

Tu mały dokument tylko wspominający, że ich używano, ale za to opisujący jak zrobić ich rekonstrukcję:


Wyraźnie widać, że te tarcze trudniej zrobić, więc nic dziwnego, że nosili je woje, których na prawdę było stać na wiele

[Arnor]

Fajne wisiorek znaleziony w Suffolk. To rzadkie przedstawienie tarczy od strony imacza, który widać wyraźnie.

[Arnor]

Fajny tekst znaleziony na Halli o tym jak tarcze robiono. Co ważniejsze źródło pochodzi z Xw.


Cytat:
Tym klejem płyty sklejone, tak do siebie przystają, że ich ani wilgoć ani ciepło rozdzielić nie zdoła. Potem należy je wyrównać strugiem, który łukowaty a od strony wewnętrznej ostry, ma dwie rękojeści, aby obiema rękami mógł być ciągnięty; nim się równają płyty, wierzeje i tarcze, aż zupełnie staną się równemi. Po czem pokrywają się skórą surową z konia, osła lub wołu, która zmoczona wodą, zaraz po zeskrobaniu sierści, ma być nieco wykręcona z wody i tak wilgotna na kleju z twarogu położona.


Cytat:
Poczem weź gipsu wypalonego na sposób wapna, albo kredy, której się do bielenia skór używa, i utrzyj starannie z wodą na kamieniu; włóż do naczynia glinianego i dolej kleju ze skór, połóż na węglach, aby się klej roztopił, i tem powlecz rzeczoną skórę jak najcieniej pędzlem; gdy zaś wyschnie, powlecz nieco grubiej; a jeżeli się okaże potrzeba, powlecz trzeci raz. Gdy zupełnie wyschnie, wyrównaj skrobiąc żelazem, weź ziela zwanego skrzypiem, rosnącego nakształt sitowia i mającego na sobie węzły, którego gdy w lecie nazbierasz wysuszysz na słońcu, i temże wytrzesz rzeczoną białą powlokę, dopóki się nie stanie zupełnie gładka i jasna. Gdyby zaś nie było skóry do okrycia płyt, pokryj je w takiż sam sposób i na takimże kleju, płótnem średniej grubości, nowem lnianem lub konopnem.


Grecki mnich Teofil. Xw."

[MUMIN]

Teraz wypadało by to przełożyć z polskiego na nasze

to do roboty jam teraz przystąpię co by czasu zimowego długiego nie marnować

jak myślicie lepiej skleić za sobą deski ~10cm szerokie, czy lepiej sie szarpać z takimi szerszymi(20cm albo szersze) tyle że te są cholernie grube co mi roboty przysporzy :/